8904 Nieuw Nederland (1609 - 1664; 1672 - 1691)
Direct na Hudsons berichten over Manhattan rond 1609-1610 zonden de Amsterdamse kooplieden de zeevaarder-koopman Adriaen Block (1567 - 1627) uit om handel te drijven met de indianen in het gebied dat door Hudson was ontdekt. Zij waren geïnteresseerd in het bont van de Noord-Amerikaanse pelsdieren. De vraag naar bont was in die tijd groot. Niet alleen in de Republiek maar ook in de rest van Europa, dat toen lange en strenge winters kende (de kouperiode staat ook wel bekend als "De kleine IJstijd") Niet alleen keerden hij inderdaad terug met een lading bont, maar ook met twee zonen van het opperhoofd van een indianenstam.

Tussen 1611 en 1614 maakte Block vier expedities. Voor navigatiedoeleinden tekende hij schitterend kaarten van Manhattan en Long Island. Hij was ook degen die de juiste vaarroute naar de Hudsonrivier vond. Als eerste introduceerde hij de naam Nieu Nederlandt

Adriaen Block kreeg van Prins Maurits het patent op de bonthandel in Noord-Amerika. Echter, toen Block in 1613 voor de derde keer afvoer naar de Hudsonrivier, ontmoette hij de scheepslieden van de Hans Claesz. Compagnie, die op hun beurt het alleenrecht opeisten. Een jaar later kwam er eindelijk een einde aan de strijd tussen de Van Tweenhuysen Compagnie en de Hans Claesz. Compagnie. Uiteindelijk zou de oprichting van de West-Indische Compagnie in 1621 de handel met de Nieuwe Wereld gaan leiden.

Rechts: De eerste landkaart van Nieu Nederlandt oftewel Manhattan, rond 1614 getekend door kapitein Adriaen Block
In 1614 reisde Block voor de vierde keer af naar de West. In de buurt van zuidelijk Manhatten werd het schip De Tijger door brand verwoest. Tegelijkertijd brak er muiterij uit en de bemanning splitste zich op. In de herfst van 1613 bouwde Blocks bemanning samen met indianen van de Lenape-stam een nieuw klein zeilschip, De Onrust. Met dit schip werd de East River, een zeestraat in New York, onderzocht. Vervolgens ging de reis naar het Hellegat (voor zover bekend was Adriaen Block de eerste Europeaan die hier doorheen voer). Nadat zij Long Island Sound verlaten kwam hij langs een eiland, dat hij Roode Eylandt noemde, vanwege de roodkleurige heide op het eiland. Ook bezocht hij een eiland, dat nu Block Island heet. Na overwinterd te hebben in het gebied van het huiside Albanay zeilde de Block de rivier de Connecticut op. Hij stichtte daar een Nederlandse Kolonie, waar het leven bijzonder moeizaam was mede vanwege het feit dat de rivier in de winter bevroren was en wegvaren dus onmogelijk maakte.

De Block was de eerste Europeaan die het Lange Eiland (Long Island) en Manhattan als aparte eilanden tekende. Deze kaart is bewaard gebleven. Block Island, een eiland voor de kust van de staat Rhode Island, is naar Adriaen Block vernoemd. Hij bezocht het eiland in 1614. Block bleef tot zijn dood in 1627 varen. Hij is begraven in de Oude Kerk in Amsterdam.

Volgens sommige staat Block aan de wieg van Thanksgiving Day, de oer-Amerikaanse traditie in november. Met zijn bemanning deelde hij dagelijks de maaltijd met de indianen. Anderen beweren dat de Pilgrim Fathers met Thanksgiving zijn begonnen, acht jaar later in 1621.

Later in zijn leven zou Adriaen Block het commando krijgen over een vloot walvisvaarders,die naar Spitsbergen zou varen. Block werd op 27 april 1627 naast zijn vrouw Neeltgen Heijndricx van Gelder in De Oude Kerk begraven. Jarenlang woonden zij in het huis 'Twee bonte craijen' aan de Oude Waal (achter het Scheepvaarthuis), in de buurt van de Montelbaentoren. Dit woonhuis bestaat nu niet meer. Alleen de gevelsteen is bewaard gebleven, maar ligt nu ergens in een depot.

  In 1614 werd de Nederlandse handelspost Fort Nassau gebouwd bij het huidige Albany New York. Bijna tien jaar na Hudsons reis meerden de Pelgrims aan  bij Plymouth Rock. Vanaf 1624 werden de eerste Europese nederzettingen in staten als Connecticut, Delawere, New Jersey, New York en Pennsylvania werden gebouwd door de Nederlanders. Zij vormden de Nederlandse kolonie van New Netherland of Nieuw Nederlandt.
Tegen het einde van de 17e eeuw was het gehele Nieuw Nederland bezit van de Engelse Kroon geworden. Maar de landkaart van het gebied toont nog steeds de originele Nederlandse nederzettingen. Brooklyn, Hoboken, Block Island en nog veel meer plaatsen hebben hun namen te danken aan de eerste Nederlandse kolonisten. Deze namen wijzen op de vroege rol van de Nederlanders bij de oprichting van ons land, een betrokkenheid die doorliep tot de Amerikaanse revolutie.

Fort Orange 1635
De Engelse inname in 1664 van Nieuw Amsterdam en Nieuw Nederland in vredestijd was één van de vonken, die de Engels- Nederlandse oorlog deden ontketenen. De Engelsen zouden duur betalen voor hun inval in 1664 maar de terugkeer van het oude Nieuw Nederland onder Nederlands gezag behoorde niet tot het vredesverdrag, dat in 1667 te Breda werd gesloten. De Nieuw Nederlanders zouden nog eens vijf jaar moeten wachten op een korte hereniging met hun moederland.

In 1688 toen Willem van Oranje in het naspel van de Glorieuze Revolutie, triomfantelijk de Engelse troon accepteerde, namen de Nederlanders het gezag over Nieuw Nederland weer op zich, deze keer onder leiding van de protestant Jacob Leisler. Maar Willem van Oranje kende het gezag over Nieuw Nederland weer toe aan hun voormalig corrupte gouverneur, omdat hij geïnteresseerd was in vrede en samenwerking tussen de Engelsen en in 1691 kwam er een einde aan Leislers rebellie of Koning Willems oorlog waarna de Engelsen weer de macht over het gebied hadden.

Nadat het gebied vijf keer in een kwart eeuw van eigenaar was veranderd, waren de inwoners van het gebied klaar voor de zesde overgang van het gezag voor de volgende twee of drie generaties. Dit stimuleerde de voormalig Nederlandse en de Engelse bewoners om elkaar met meer respect, beleefdheid en coöperatie te behandelen, met het gevolg dat de duur van de Nederlandse invloed in het gebied van New York aanzienlijk verlengd werd. Families zoals de van Rensselaers oefenden, nadat ze de vijf overgangen ongeschonden hadden overleefd, ongewone invloed uit tot ver in de volgende twee eeuwen.

Rechts: Hudson onderhandelt met de indianen.

Gemaakt: 27-04-06

colofon